Θησαυρός τα βλαστοκύτταρα του μητρικού γάλακτος

Άραγε πόσα είναι αυτά που γνωρίζουμε για το μητρικό γάλα; Από ότι αποδεικνύεται τα τελευταία χρόνια, αυτά που ξέρουμε για αυτό το “μαγικό φίλτρο” της φύσης είναι πολύ λίγα σε σχέση με αυτά που πρόκειται να μάθουμε στο μέλλον. Πρόσφατα, το 2011, μία μελέτη επιστημόνων αποκάλυψε ότι το μητρικό γάλα περιέχει ζωντανά, πολυδύναμα, αρχέγονα κύτταρα, δηλαδή βλαστοκύτταρα.

Μάλιστα αυτή η ανακάλυψη φέρει και ελληνική υπογραφή. Η επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Χημείας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας στο Περθ, κυρία Φωτεινή Χασιώτου, είναι μαζί με την υπόλοιπη Ερευνητική Ομάδα Χάρτμαν για τον Ανθρώπινο Θηλασμό μια ομάδα… εξερεύνησης ενός από τα σημαντικότερα μεταβολικά όργανα του σώματος, του μαστού και του φυσικού «προϊόντος» που παράγει.

Το άρθρο που ακολουθεί το εντοπίσαμε στο Πρώτο Θέμα και είναι του 2011. Διάβασέ το. Υπάρχει λόγος.

Πιο αναλυτικά,οι επιστήμονες, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες μεθόδους, ανίχνευσαν βλαστοκύτταρα σε δείγματα φρέσκου μητρικού γάλακτος, τα οποία έλαβαν σε διάφορα στάδια γαλουχίας.

Συγκεκριμένα, ανακάλυψαν ότι όλα τα δείγματα περιείχαν από 10 χιλιάδες έως 13,5 εκατομμύρια ζωντανά τέτοια κύτταρα σε κάθε ml μητρικού γάλακτος.

Κατά μέσο όρο, υπήρχαν περίπου 4 εκατομμύρια ζωντανά βλαστοκύτταρα σε κάθε ml από πρωτόγαλα, περίπου 2 εκατομμύρια ζωντανά βλαστοκύτταρα σε κάθε ml μητρικού γάλακτος στους 6 μήνες από τη γέννηση, περίπου ένα εκατομμύριο ζωντανά βλαστοκύτταρα σε κάθε ml μητρικού γάλακτος στους 12 μήνες από τη γέννηση, ενώ δεν έλειπαν και σε δείγματα μητέρων που μελετήθηκαν στους 15 μήνες, “ακόμα και στα δύο χρόνια”, σύμφωνα με τη δρ. Χασιώτου.

Αυτά τα κύτταρα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν σε καλλιέργειες στο εργαστήριο και να μετατραπούν σε διαφορετικούς πληθυσμούς κυττάρων, όπως επιθηλιακά, συνδετικού ιστού ή ακόμα και οστών.

«Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμα κατά πόσο αυτά τα αδιαφοροποίητα κύτταρα προέρχονται από το στήθος της μητέρας ή από το αίμα της. Επιπλέον, είναι άγνωστο ακόμα κατά πόσο αυτά τα κύτταρα μπορούν να ανιχνευθούν στην κυκλοφορία αίματος του παιδιού. Πρώιμες μελέτες δείχνουν να υπάρχουν κύτταρα μέσα στο τοίχωμα των πόρων και κυψελών του αδένα του μαστού, τα οποία εκφράζουν αυτά τα κυτταρικά χαρακτηριστικά και ίσως ‘βγαίνουν’ στο μητρικό γάλα», εξηγεί ο παιδίατρος-σύμβουλος γαλουχίας, Στέλιος Παπαβέντσης, επικαλούμενος τα στοιχεία της μελέτης των Αυστραλών επιστημόνων, την οποία ο ίδιος μετέφρασε στα ελληνικά.

«Οι έρευνες σ’ αυτόν τον τομέα μόλις ξεκίνησαν. Δεν αποκλείεται, σε μερικά χρόνια να διαπιστώσουμε έναν ζωτικό μηχανισμό προστασίας, αύξησης και ανάπτυξης μέσα από τα βλαστοκύτταρα του μητρικού γάλακτος, μια βοήθεια προς τον οργανισμό του παιδιού στη δυνατότητα αναγέννησης ιστών, ύστερα από προσβολές του, όπως λοιμώξεις και φλεγμονές. Δεν αποκλείεται ακόμα να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την εύκολη πηγή τέτοιων πολύτιμων κυττάρων για μεταμοσχεύσεις και θεραπείες ασθενειών άλλων ανθρώπων», προσθέτει ο κ. Παπαβέντσης.

Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας μελέτης, η συγκέντρωση τόσο του λίπους όσο και των αρχέγονων κυττάρων έφτανε στο μέγιστο επίπεδο μισή ώρα μετά το τέλος ενός γεύματος του παιδιού στο στήθος.

Είναι γνωστό ότι ένα ποσοστό 20%-25% των βρεφών, που θηλάζουν αποκλειστικά, κάνουν κάποια στιγμή της ημέρας ή για κάποιες ημέρες το λεγόμενο cluster feeding- μαραθώνιους θηλασμούς, δηλαδή θηλάζουν συνεχόμενα για 2 ή περισσότερες φορές ή για ώρες.

Αυτό, για τις περισσότερες μητέρες είναι αγχωτικό και θεωρούν ότι το μωρό δεν χορταίνει ή ότι δεν έχουν γάλα. Κι όμως, φαίνεται ότι μ’ αυτόν τον τρόπο τα μωρά αυτά μπορεί να κερδίζουν πολλά, σε θρέψη και θερμίδες, αλλά και σε άμυνα.

Τα συμπεράσματα που εξάγει ο κ Παπαβέντσης από τα στοιχεία αυτής της μελέτης είναι ότι:

• Ίσως πρόκειται για την αρχή μιας διαπίστωσης ότι το μητρικό γάλα προσφέρει στο παιδί μια συνεχιζόμενη επί μήνες και χρόνια, καθημερινή «μεταμόσχευση» μαζικής κλίμακας σε εκατομμύρια παιδιά.
• Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά που δεν θήλασαν ποτέ δεν λαμβάνουν ποτέ περίπου 2-4 εκατομμύρια αρχέγονων πολυδύναμων κυττάρων ανά ml γάλακτος, δηλαδή περίπου 2-3 δισεκατομμύρια βλαστοκύτταρα την ημέρα, ή περίπου 2 τρισεκατομμύρια τέτοια κύτταρα για τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους.
• Κανένας παρασκευαστής επεξεργασμένου βρεφικού γάλακτος αγελάδας δεν θα μπορέσει ποτέ να προσθέσει κατάλληλα για το παιδί ζωντανά κύτταρα. Το μητρικό γάλα είναι ένα ζωντανό υγρό, σε συνεχή δυναμική αλληλεπίδραση με τον οργανισμό, που θρέφει, το βρέφος, ειδικά διηθημένο από τον οργανισμό της μητέρας στην κάθε χωροχρονική στιγμή, ώστε να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες του μωρού της.
  Αντίθετα, το επεξεργασμένο γάλα αγελάδας για βρέφη δεν θα είναι ποτέ κάτι περισσότερο από ένα στατικό, νεκρό υγρό.
• Το μητρικό γάλα δεν είναι πολύ «νερουλό», «μολυσμένο» ή «άχρηστο», όπως, πολλές φορές, θηλάζουσες μητέρες έχουν ακούσει από το στόμα επαγγελματιών υγείας. Το πρωτόγαλα δεν το πετάμε στο νεροχύτη γιατί «είναι πράσινο» ή γιατί «έχει μικρόβια».
• Η τεχνητή διατροφή με ξένο γάλα δεν είναι «σχεδόν ίδια» ή «σχεδόν το ίδιο καλή» ή «ασφαλές υποκατάστατο» του μητρικού θηλασμού ή «απαραίτητη και ανώτερη» του θηλασμού μετά τους έξι μήνες της ζωής.
• Γονείς και επαγγελματίες υγείας απασχολούνται πολύ με το θέμα της φύλαξης βλαστοκυττάρων από το αίμα του πλακούντα κατά τη γέννα, ενώ μόλις γεννηθεί το μωρό πίνει τσάι. Ας θυμηθούμε ότι για μερικές χιλιάδες ευρώ, οι γονείς συλλέγουν μονάδες πλακουντιακού αίματος, από το οποίο ικανοποιητικός αριθμός βλαστοκυττάρων θεωρείται πάνω από 20 χιλιάδες ανά ml. Ας θυμηθούμε, επίσης, ότι το 60% με 70% των μονάδων που συλλέγονται κρίνονται ως ακατάλληλες, δηλαδή περιέχουν λιγότερα από 20 χιλιάδες αρχέγονα κύτταρα ανά ml αίματος. Μήπως είναι εξίσου ή και περισσότερο σημαντικό το παιδί να πάρει όσο γίνεται περισσότερο και αποκλειστικά το γάλα της μάνας του από την αρχή της ζωής του;

Γιατί σας τα λέμε όλα αυτά τώρα, μετά από τόσα χρόνια; Επειδή τα νέα που έρχονται από τη δρ. Χασιώτου και την ομάδα της είναι πραγματικά συγκλονιστικά. Μείνετε συντονισμένοι.